Cyngor Caerdydd sy'n gyfrifol am reoli'r holl chwyn a geir ym mharciau, ystadau tai a phriffyrdd mabwysiedig y ddinas.
Ar hyn o bryd mae'r Cyngor yn caniatáu defnyddio plaladdwyr sy'n cynnwys glyffosad.
Mae Cyngor Caerdydd yn cymryd materion amgylcheddol o ddifri ac amcan y Cyngor o hyd yw lleihau'r defnydd o blaladdwyr. Fel rhan o'n Polisi Amgylcheddol (caerdydd.gov.uk) mae'r Cyngor wedi ymrwymo i gynnal asesiad parhaus o arferion presennol ac arferion y dyfodol er mwyn lleihau effaith camau gweithredu ar genedlaethau'r dyfodol ac ar yr amgylchedd.
Lle y gallwn, byddwn yn gweithio i leihau'r defnydd o blaladdwyr tra'n parhau i ddarparu gwasanaeth cost-effeithiol ac effeithlon o ansawdd uchel.
Mae'r lleihad hwn yn cael ei gyflawni drwy:
• Weithio gyda'n contractwr i gyflwyno technoleg arbenigol
• Defnyddio adjiwfantau i leihau faint o blaladdwyr sydd eu hangen
• Gwerthuso triniaethau amgen ac arferion diwylliannol i nodi eu potensial o fewn cyfyngiadau deddfwriaeth a'r adnoddau sydd ar gael.
Ar hyn o bryd mae'r Contractwr yn defnyddio Glyffosad Amenity Monsanto, nad yw'n cynnwys unrhyw rybuddion perygl ar ei label, ac mae wedi'i gymeradwyo i'w ddefnyddio ar dir cyhoeddus gan y Gyfarwyddiaeth Diogelwch Plaladdwyr sy'n gangen o'r Awdurdod Gweithredol Iechyd a Diogelwch.
Yn ystod 2022 fe wnaeth ein contractwr ddefnyddio 3458 litr o'r cynnyrch hwn i gyflawni'r rhaglen waith.
Clymog Japan
Sut olwg sydd ar Glymog Japan?
• Ym mis Mawrth neu ddechrau mis Ebrill, mae egin coch-borffor yn
ymddangos.
• Mae gan y planhigyn ddail siâp calon nodedig all fod yn 12cm o hyd.
• Erbyn mis Mehefin, gall y clystyrau fod yn 2-3m o daldra.
• Mae clystyrau o flodau hufennog yn ymddangos o fis Awst i fis Hydref.
• Yn y gaeaf mae'r dail a'r saethau'n marw'n ôl gan adael clystyrau o
goesynnau gweigion.
Pam fod hwn yn broblem?
Nid yw Clymog Japan yn tarddu o'r Deyrnas Gyfunol; nid yw'n cystadlu'n deg â'n rhywogaethau brodorol ac mae'n gallu lledaenu’n ddi-atal. Er nad yw Clymog Japan yn wenwynig i bobl, anifeiliaid neu blanhigion eraill, mae'n cynnig cynefin gwael i bryfed, adar a mamaliaid brodorol. Gall y planhigyn hwn achosi difrod i fannau arwyneb caled, a gall strwythurau syml fel waliau gael eu heffeithio hefyd os yw'r planhigyn yn tyfu gerllaw.
Rhwymedigaethau cyfreithiol i gael gwared ar Glymog Japan
Nid oes unrhyw ddeddfwriaeth benodol sy'n gofyn am ddileu Clymog Japan, ond mae'r canlynol yn rhoi rhai rheolaethau:
• Mae Deddf Bywyd Gwyllt a Chefn Gwlad (1981) yn datgan ei bod yn drosedd plannu neu achosi i Glymog Japan dyfu yn y gwyllt.
• Mae Deddf Diogelu'r Amgylchedd (1990) yn nodi bod torri deunydd clymog a deunydd pridd sy'n cynnwys deunydd rhism (gwraidd) yn cael eu dosbarthu fel gwastraff rheoledig a bod yn rhaid eu gwaredu'n ddiogel ar safle tirlenwi trwyddedig os cânt eu symud o'r safle gwreiddiol. Ni ddylid ei roi yn yr ailgylchu gwastraff gwyrdd na'i gludo i safleoedd tirlenwi, ac eithrio gan gontractwr gwastraff trwyddedig ac wedi hysbysu’r safle tirlenwi trwyddedig.
Ymgyfreitha trydydd parti - Gellir erlyn tirfeddianwyr am gostau neu iawndal os byddant yn methu ag atal Clymog Japan rhag lledaenu i eiddo cyfagos. Hefyd, gall methu â rheoli a gwaredu'r planhigyn yn gyfrifol arwain at erlyniad. Os yw Clymog yn effeithio arnoch o eiddo cyfagos, mae angen i chi weithredu cyn iddo agosáu at eich adeiladau.
Sut i gael gwared ar y Clymog
Mae dau ddull y gellir eu hystyried:
Cloddio
Yn gyffredinol, nid yw hyn yn ateb realistig ar gyfer gerddi domestig - mae'n ffordd gyflym ond drud o ddelio â'r broblem. Dylai'r pridd gael ei gloddio'n llwyr i ddyfnder o tua 3 metr a'i waredu gan gludwr cymeradwy sy'n defnyddio cludiant wedi'i selio i safle tirlenwi sydd wedi'i drwyddedu i ymdrin â'r gwastraff arbennig hwn.
Chwistrellu gyda chwynladdwr cymeradwy
Mae'r chwynladdwr mwyaf effeithiol i'w ddefnyddio gyda Chlymog Japan yn cynnwys y cynhwysyn gweithredol Glyffosad. Ceir hwn mewn amrywiaeth o chwynladdwyr sydd ar gael i'r garddwr domestig. Mae Glyffosad yn effeithiol ar Glymog Japan er nad yw'n lladd y planhigyn ar unwaith. Mae'r cemegyn yn cael ei amsugno drwy'r dail a'i gymryd i mewn i'r system wreiddiau.
Rhaid defnyddio hwn yn unol ag argymhellion y gwneuthurwr, ac mae'n bwysig sylweddoli y bydd hefyd yn lladd unrhyw blanhigion eraill sy'n tyfu'n agos at y Clymog os cânt eu chwistrellu hefyd. Er mwyn gwneud y mwyaf o effaith y cemegyn, mae'n well chwistrellu ym mis Medi a dechrau mis Hydref pan fydd y planhigyn yn dal i dyfu. Mae hyn yn cynyddu cyfaint y plaladdwyr sy'n cael ei amsugno gan y planhigyn, sy'n mynd ag ef i'r system wreiddiau wrth i dwf arafu tuag at y gaeaf.
Os oes ardal rhy fawr i chi ei chwistrellu eich hun, neu os byddai'n well gennych ddefnyddio cwmni arbenigol dylech ymgysylltu â chontractwr sydd wedi'i achredu gan PCA a chan Amenity Assured
Sylwch, hyd yn oed ar ôl trin y planhigyn fel hyn am sawl blwyddyn, mae'n dal yn bosibl i rywfaint o'r system wreiddiau barhau'n hyfyw yn ddwfn yn y pridd ac i'r planhigyn ailymddangos o fewn 5 mlynedd i'r gwaith chwistrellu.
Os yw'r planhigyn yn tyfu mewn mwy nag un eiddo bydd angen i chi sicrhau bod pob ardal yn cael ei thrin i atal ail-heintio o dir cyfagos.
Sut i gael gwared ar Glymog Japan o ardd
Mae coesynnau a gwreiddiau'r gwaith hwn yn cael eu dosbarthu fel gwastraff arbennig, ac mae hyn yn golygu na all trigolion preifat eu cludo i'r safle Amwynder Dinesig na'u hychwanegu at y casgliad gwastraff gwyrdd ar garreg y drws.
Gallwch gael gwared ar y gwastraff naill ai drwy adael y deunydd yn sych a pydru ar eich tir eich hun neu losgi'r deunydd planhigion ar y safle yn drylwyr (mae'n drosedd tynnu'r deunydd i dir arall o dan Ddeddf Diogelu'r Amgylchedd 1990).
Er bod llosgi'n ffordd effeithiol o waredu, dylid rhoi sylw i faint, lleoliad ac amseriad unrhyw dân, gan y gall mwg o safleoedd fod yn niwsans statudol o dan Ddeddf Diogelu'r Amgylchedd 1990. Cysylltwch â'r gwasanaeth Rheoli Llygredd ar 02920 871650 i gael rhagor o gyngor ar losgi.
Beth i'w wneud os oes gennych Glymog Japan yn dod o dir cyfagos
Mae angen i chi gysylltu â'r tirfeddiannwr a gofyn iddynt gymryd camau rhesymol i reoli'r planhigyn ar eu tir, gan leihau'r posibilrwydd y bydd yn lledaenu i'ch tir chi. Dechreuwch gyda thrafodaethau cyfeillgar, ond os nad yw hynny'n mynd i unman, holwch eich cwmni yswiriant adeiladau (bydd rhai yn gweithredu ar eich rhan mewn materion o'r fath) neu ymgynghorwch â chyfreithiwr.